TƯỞNG NIỆM SƠN MỸ (16.3.1968)
NGƯỜI SỐNG SÓT 2 LẦN
Tượng Đài Sơn Mỹ (ảnh baodaidoanket.net)
Cao Huy Khanh
Sống sót lần đầu từ vụ thảm sát Sơn Mỹ, ấy là trường hợp của Đỗ Hòa một trong số ít người sống sót nhờ lính Mỹ tưởng rằng… đã chết! Lần sau thì sống sót và tồn tại được sau khi bị… đi tù đến 3 lần!
Lần đầu lúc đó Hòa mới 9 tuổi nhờ nằm dưới một lớp xác chết – trong đó có thể có cả mẹ và 3 đứa em – nên tránh được đạn bắn, sau đó vùng dậy chạy ra ngoài thì may sao được 2 viên phi công Mỹ Hugh Thompson và Lawrence Colburn cứu đem lên trực thăng đưa về bệnh viện cứu chữa. Nay anh vẫn còn sống và từ đó người ta còn biết thêm được cả một quãng đời còn lại sau này của anh trong đó có lúc gần như cũng… suýt chết thêm một lầøn nữa - theo một cách khác.
Thực ra ở vụ Sơn Mỹ, Đỗ Hòa hoàn toàn không bị bắn một phát đạn nào cũng không chịu một vết thương nào mà máu me dính trên người là máu của các… thây người đè lên mình nên khi được 2 ân nhân Mỹ cứu mạng đem vào bệnh viện Chu Lai (và nghe nói định đưa qua Mỹ luôn), anh đã bỏ trốn về nhà tìm xem mẹ và các em thế nào. Dù còn nhỏ song anh vẫn tìm được đường về nhà nhưng đến nơi thì chẳng còn gì kể cả người thân lẫõn gia đình. Ngoài mẹ và 3 em bị bắn chết tại Sơn Mỹ, cả ông nội, cha, chú, cô ruột đều theo Cách mạng lần lượt hy sinh hết nên cuối cùng anh phải qua ở với ông bà ngoại ở gần đó cho đến ngày Giải phóng.
Sau 30.4, Đỗ Hóa học tới lớp 7 được Nhà nước “phát hiện” đưa đi Đông Đức năm 1978 làm công tác chứng nhân tố cáo tội ác chiến tranh của Mỹ. Nhưng sau đó được trả về Quảng Ngãi trở lại nếp sống bình thường, thấy ôâng bà ngoại làm lụng vất vả quá mà cũng không chịu được cảnh nghèo khổ cùng quẫn (khác hẳn với lúc đi Đông Đức đóng vai trò chứng nhân lịch sử) mới sinh lòng chán nản bỏ học vào TPHCM đạp cyclo. Chế độ quan tâm trợ giúp thuơng binh liệt sĩ, nạn nhân chất độc da cam ngày nay còn chưa tới đâu huống gì thời đó trường hợp như Hòa dễ dàng rơi vào quên lãng thôi.
Tại TPHCM rồi Hòa cũng lấy vợ (cũng là con mồ côi nhà nghèo quê ở Nhà Bè làm nghề thợ hồ) có được một con 3 tuổi. Nhưng được một thời gian không kham nổi nghề đạp cyclo cực nhọc xứ người (mà phải có tiền mua hoặc thuê cyclo mới có mà đạp) bèn bỏ nghề sốâng kiểu dân bụi đời lang thang vạ vật qua các công viên. Túng quá hóa làm liều… trộm cắp… bị bắt ở tù 9 tháng năm 1987!
Ra tù cũng chẳng giải quyết được chuyện gì khi vợ Hòa đã ôm con bỏ đi, muốn về quê thì không có tiền, thế là ngựa quen đường cũ… ở tù tiếp 18 tháng năm 1988 cũng vì tội trên. Đến 1992 lại ra tù và lại… vào tù nữa mà lần này với tội danh nghe khủng hoảng hơn nhiều: Tội phá hủy công trình, phương tiện an ninh quốc gia! Thực ra đó là tội cùng một dân bụi đời khác cắt… dây điện ở trụ điện đem bán đồ lạc-xon lấy ít tiền xài nhưng luật pháp thời đó chỉ có điều khoản này để ghép vào nên rốt cuộc Hoá lãnh án tới 10 năm tù.
Ở tù thui thủi một mình nhiều năm dài mà hoàn toàn không có ai biết tin thăm nuôi bởi ruột thịt chỉ còn ông bà ngoại già cả ở quê xa chẳng thể biết đứa cháu lạc loại nay ở nơi đâu, tương lai mờ mịt như thế có khác gì lâm tới chỗ tuyệt vọng cùng cực chết đi cho xong?
May mắn đến năm 1998 vẫn còn nằm trong nhà tù nhưng nhân kỷ niệm 30 năm vụ thảm sát Sơn Mỹ, có nhà báo cùng quê Quảng Ngãi đã truy tầm ra tung tích Hòa đưa lên báo nhờ đó sau khi mãn án tù thứ ba (chắc có được ân xá giảm án?), Đỗ Hòa được giúp đỡ làm lại cuộc đời trở thành công nhân ở TPHCM nay đã lấy vợ khác sinh được một con trai.
Có phải đúng là một con người sống sót 2 lần không, lần đầu từ chiến tranh, lần sau từ… sau chiến tranh? Sau khi là nạn nhân “bị chỉ định” của chiến tranh (lệnh quân Mỹ “Giết hết không tha”) lại trở thành nạn nhân bất đắc dĩ của… hòa bình trong một thời Hậu chiến đầy mâu thuẫn dằn xé tan nát không ít số phận cuộc đời…
(Trích “Việt
CHK, tháng 3.2008
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét